10 მარტი, 2022

1. აშშ-ს საფონდო ბაზარმა ოთხდღიანი ვარდნა შეწყვიტა

2. გასული სავაჭრო დღის მთავარი აქცენტები

3. ნიკელი - ავტოინდუსტრიის გასაჭირი

აშშ-ს საფონდო ბაზარმა ოთხდღიანი ვარდნა შეწყვიტა

ნავთობისა და სხვა სამომხმარებლო საქონლის გაუფასურებამ ინვესტორებს ობლიგაციებიდან და სხვა შედარებით უსაფრთხო აქტივებიდან ფულის გამოტანისა და აქციებში დაბანდებისკენ უბიძგა. შედეგად, აშშ-ს საფონდო ბაზრის კლებადი დინამიკა ზრდადით შეიცვალა. S&P 500-მა საერთოდ 2020 წლის ივნისის შემდეგ ყველაზე დიდი ერთდღიანი მოგება ნახა. Dow-მ კორექტირების ფაზა დაასრულა, Nasdaq-მა კი ,,დათვის ბაზრის’’ ტერიტორია დატოვა. 

ნავთობის ფიუჩერსები 11%-ით გაიაფდა. მაზუთის ფასი - 20%-ით, ბენზინისა კი 10%-ით დაეცა. საწვავის გაუფასურება საერთაშორისო მიმოსვლასთან დაკავშირებულ კომპანიათა აქციებზე დადებითად აისახა: Norwegian Cruise Lines-ის (NCLH), Carnival Corporation-ისა (CCL) და United Airlines-ის (UAL) აქციები 8%-ით გაიზარდა. ამავდროულად, ენერგეტიკული სექტორის ფირმები S&P 500-ის (Phillips 66 (PSX), Exxon Mobil (XOM), Schlumberger (SLB)) ყველაზე წარუმატებელ აქციებს შორის მოხვდნენ.  

ოქროს, ვერცხლის, სპილენძის, პლატინისა და პალადიუმის ფასები დაეცა. ხორბლის ფიუჩერსები, რომლებიც რუსეთის ჯარების უკრაინაში შეჭრის გამო ისტორიულ მაქსიმუმს აღწევდა, აშშ-ს მთავრობის მიერ მარაგებისა და მიწოდების შესახებ ახალი მონაცემების გამოქვეყნების შემდეგ გაიაფდა. 

10-წლიანი სახაზინო ობლიგაციების შემოსავლიანობამ 1,94%-მდე მოიმატა, რაც საფინანსო სექტორის ფირმათა აქციებზე შესაბამისად აისახა: American Express-ის (AXP) ღირებულება 5%-ით გაიზარდა, ხოლო JPMorgan Chase-ისა (JPM) და Visa-სი (V) - 4%-ით.

Bitcoin-ის, Ether-ისა და სხვა ძირითადი კრიპტოვალუტების კურსი გამყარდა, ვინაიდან აშშ-ს პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა ციფრული ფულის ბაზრის კომპლექსური რევიზიის შესახებ ხელი ახალ ბრძანებულებას მოაწერა.

გასული სავაჭრო დღის მთავარი აქცენტები

• Bumble-ის (BMBL) აქციები 20%-ზე მეტით გაიზარდა, მიუხედავად იმისა, რომ მე-4 კვარტალში მან მოსალოდნელზე დიდი ზარალი აჩვენა. ბოლო 12 თვის მანძილზე გაცნობის ონლაინ-პლატფორმის აქციები 74%-ითაა შემცირებული. 
• Tesla-ს აღმასრულებელმა დირექტორმა ილონ მასკმა ფედერალურ მოსამართლეს თხოვნით მიმართა, რომ ფასიანი ქაღალდებისა და ბირჟების კომისიასთან (SEC) 2018 წელს გაფორმებული შეთანხმება გაუქმდეს. ეს უკანასკნელი მისი ,,ტვიტების’’ კონტროლს მოიცავს. მასკის იურისტები ამბობენ, რომ Twitter-ის ზედამხედველობის პოლიტიკა არაეფექტური გახდა, SEC-მა კი გარიგება ბოროტად გამოიყენა. 
• Rivian Automotive-ის აქციონერმა განაცხადა, რომ სტარტაპმა  ელექტრომობილები გეგმისამებრ არ შეაფასა და ამის შესახებ ინვესტორებს არ აცნობა, რის შემდეგაც მანქანების ღირებულება ძლიერ გაიზარდა, მათმა პოპულარობამ კი, შესაბამისად, მოიკლო. სან-ფრანცისკოს აშშ-ის რაიონულ სასამართლოში შეტანილ საჩივარში აქციონერი ამბობს, რომ Rivian თავისი R1S SUV-ისა და R1T პიკაპის მანქანათა რეალურ, დაბალ ფასებს მალავდა, ვინაიდან ნოემბრის IPO-ს შემდეგ ფასების სწრაფად გაზრდა სჭირდებოდა.
  
  

ნიკელი - ავტოინდუსტრიის გასაჭირი

მიწოდების ჯაჭვის პერიოდული შეფერხებებისა და ნახევარგამტარი ჩიპების დეფიციტის შემდეგ ავტომწარმოებლებს ახალი თავის ტკივილი გამოუჩნდათ - ეს გაძვირებული ნიკელია.

9 მარტს ლონდონის ლითონის ბირჟაზე (LME) 1 ტონა ნიკელის ფასმა $100 000-იან ნიშნულს მიაღწია, რის შემდეგ ვაჭრობა დროებით გაჩერდა. ლითონის ფასი ბოლო ორი დღის განმავლობაში 250%-ით გაიზარდა. ვაჭრობის განახლება მინიმუმ პარასკევამდე მოსალოდნელი არ არის. 

მთავარ დრაივერს აქ რუსეთის უკრაინაში შეჭრა წარმოადგენს. რუსეთის ფედერაცია ნიკელის სიდიდით მესამე მწარმოებელია მსოფლიოში (პირველ-მეორე ადგილზე ინდონეზია და ფილიპინები არიან). ფასების ,,ცაში ავარდნას’’ ხელი ე.წ. ,,შორთ-სქუიზმაც’’ შეუწყო. 

ნიკელი ლითიუმის იონის ბატარეათა წარმოებაში ძირითად კომპონენტს წარმოადგენს. თავის მხრივ, მსგავსი ბატარეები ელექტრომანქანების დამზადების დროს გამოიყენება და ხარჯების უმეტესი ნაწილიც სწორედ მათ ეთმობა. Morgan Stanley-ის ანალიტიკოსები ამბობენ, რომ ნიკელის ფასების ცვლილებამ შეიძლება ელექტრომობილთა წარმოება საშუალოდ 1000 დოლარით გააძვიროს. მეტიც, ჯერ კიდევ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყებამდე მათ 2026 წლისთვის ნიკელის დეფიციტი იწინასწარმეტყველეს, რომელიც ათწლეულის ბოლომდე გაიზრდება. Morgan Stanley მიიჩნევს, რომ ინვესტორებმა ავტომწარმოებლების შემოსავლებისა და ელექტრომანქანების გაყიდვების მომდევნო რამდენიმე წლის პროგნოზები უნდა შეამცირონ. 

მიუხედავად იმისა, რომ ამ ამბის მყისიერი ეფექტი ინდუსტრიაზე ნაკლებად სავარაუდოა, (მრავალმა ავტომწარმოებელს ნიკელის გაძვირების შემთხვევაში თავი გრძელვადიანი კონტრაქტებით აქვს დაზღვეული), დამატებითმა ხარჯებმა შესაძლოა შიდაწვის ძრავიდან ელექტრომობილებზე გადასვლის პროცესის ვადების მიმართ არაერთი შეკითხვა გააჩინოს.

9 მარტი, 2022

1. აშშ-ს საფონდო ბაზრის ვარდნის ზედიზედ მე-4 დღე

2. გასული სავაჭრო დღის მთავარი აქცენტები

3. Mobileye-ის IPO

აშშ-ს საფონდო ბაზრის ვარდნის ზედიზედ მე-4 დღე

აშშ-ის საფონდო ინდექსებმა გასული სავაჭრო სესია კორექტირებით დაიწყეს, რომელიც შუადღისას ზრდით შეიცვალა, თუმცა ბოლოს მათ პოზიციები მაინც დათმეს და ვარდნის ზედიზედ მე-4 დღე დახურეს. Dow-სა და S&P 500-ის კორექციის პროცესი გაღრმავდა, Nasdaq-მა კი ,,დათვის ბაზრის’’ ტერიტორიაზე უფრო შორს შეაბიჯა.  

Chevron (CVX), Valero (VLO) და ენერგეტიკული სექტორის სხვა აქციები გაიზარდა, ვინაიდან აშშ-ს გადაწყვეტილებამ, რომელიც რუსული ნედლი ნავთობის იმპორტის აკრძალვას უკავშირდება, ქვეყანაში საწვავის გაძვირება გამოიწვია. ამით იხეირეს მზის ენერგიის პროვაიდერებმაც, როგოროებიც Enphase Energy (ENPH) და SolarEdge Technologies (SEDG) არიან. ეს ორი კომპანია S&P 500-ის დღის ყველაზე წარმატებულ აქციებს შორის მოხვდნენ. ბენზინის და მაზუთის ფიუჩერსები კვლავ ყველა დროის მაქსიმუმზეა: სამოგზაურო-საინფორმაციო საიტი AAA იტყობინება, რომ აშშ-ში 1 გალონი ბენზინის საშუალო ფასი ახალ რეკორდს აღწევს. 

საფინანსო სექტორს კარგი დღე ჰქონდა, ვინაიდან ობლიგაციების შემოსავლიანობა გაიზარდა. ცენტრალურმა ბანკებმა შესაძლოა აღმოსავლეთ ევროპაში კონფლიქტის ეკონომიკური ეფექტების აღმოსაფხვრელად ახალი სასტიმულე ზომების მიღება განიხილონ. 10-წლიანი სახაზინო ობლიგაციების განაკვეთმა 12 საბაზისო პუნქტით (BPS) იმატა და 1,87%-ს მიაღწია. 

Caterpillar-ის (CAT) აქციები 6%-ზე მეტით გაიზარდა, ვინაიდან Jefferies-ის ანალიტიკოსმა მის აქციებს ,,ინფლაციის წინააღმდეგ კარგი ჰეჯირების საშუალება’’ უწოდა. McDonald’s-მა (MCD), Starbucks-მა (SBUX) და Coca-Cola-მ (KO) რუსეთში საქმიანობა შეაჩერეს, რის გამოც მათი აქციები დაეცა. 

აღსანიშნავია, რომ ნიკელის ვაჭრობა შეჩერდა ლონდონის მეტალის ბირჟაზე (LME) ნიკელის მეტრული ტონის ფასი $100,000-ს გადასცდა, რის გამოც მისი ვაჭრობა შეჩერდა.

Bitcoin-მა და სხვა მსხვილმა კრიპტოვალუტებმა ადრეული ვარდნის შემდეგ პოზიციები დაიბრუნეს და დღე ზრდით დაასრულეს.  

გასული სავაჭრო დღის მთავარი აქცენტები

• Mandiant (MNDT) აქციების ფასმა მას შემდეგ მოიმატა, რაც Google-მა განაცხადა, რომ კიბერუსაფრთხოების კომპანიას $5,4 მლრდ-იანი ქეშით, ან თითო აქციაში 23 დოლარად შეისყიდის. Mandiant-ის შეძენით Microsoft-იც იყო დაინტერესებული, რაც SolarWinds-ზე ჰაკერული თავდასხმის იდენტიფიცირებას უკავშირდება. 
  
  
• Moderna მიანიშნებს, რომ შესაძლოა მდიდარ ქვეყნებში თავისი კოვიდ-ვაქცინების დაპატენტებას ინტენსიურად შეუდგეს. წამლების მწარმოებელმა თქვა, რომ დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებში პროდუქციის შეტანას არ შეწყვეტს, ამასობაში კი თავის ტექნოლოგიას ლიცენზირებას გაუწევს. 
  
  
• აქტივისტმა ინვესტორმა უილიამ აკმანმა Canadian Pacific Railway-ში (CP) $1 მლრდ-ად ღირებული წილი შეისყიდა. ინვესტიცია СP-ის Kansas City Southern-თან $27 მლრდ-ად გაერთიანების მცდელობის ფონზე განხორციელდა.
  
  
• Boeing რუსეთიდან ტიტანის შესყიდვას აჩერებს - კომპანიის განცხადებით, მისი სხვა მომწოდებლები და ტიტანის არსებული მარაგი თვითმფრინავების დამზადებისთვის ამჟამად სრულად საკმარისია.
  
  
• გასულ წელს Lego-ს გაყიდვები 27%-ით გაიზარდა - ბავშვები და სრულწლოვანი ადამიანები კომპანიის სამშენებლო კომპლექტების შეძენას განაგრძობენ. სათამაშოების დანიურმა მწარმოებელმა, რომელმაც პანდემიის პერიოდში დიდი მოგება ნახა, 2021 წლისთვის $8 მლრდ-ზე მეტი მოგების შესახებ გამოაქვეყნა. 2020 წელს იგივე მაჩვენებელი $6 მლრდ-ზე ოდნავ მეტი იყო.  
  
  

Mobileye-ის IPO 

Intel-ის (INTC) თვითმართვადი მანქანების ბიზნესმა Mobileye-მ ნიუ-იორკის ბირჟაზე პირველადი საჯარო შეთავაზების შესახებ განაცხადი შეიტანა, რითაც ნიადაგს წლის ერთ-ერთ ყველაზე დიდ IPO-ს უმზადებს. ამჟამად Mobileye-ის ღირებულება $50 მლრდ-ს უტოლდება.

Mobileye-ის ლისტინგში ჩართვა Intel-ის აღმასრულებელი დირექტორის, პატრიკ გელსინგერის სტრატეგიის ნაწილია, რომელიც კომპიუტერული ჩიპების ძირითადი ბიზნესისგან დივერსიფიცირებას ითვალისწინებს. Intel-ის ამოცანაა, ახალი გლობალურ სატრანსპორტო ტექნოლოგიებისა და თვითმართვადი მანქანების სფეროში არსებული დიდი მოთხოვნითა და აქტიური ფსონებით ისარგებლოს.

კომპანიას ამ IPO-ზე დეტალურად არ უსაუბრია, თუმცა ხაზი გაუსვა, რომ აქედან არსებული შემოსავლების უმეტეს ნაწილს მიიღებს. ამ თანხის ნაწილი ჩიპების ახალი ქარხნების აშენებაზე დაიხარჯება. ამჟამად Intel Mobileye-ის საკონტროლო პაკეტს ფლობს, რომელიც 2017 წელს დაახლოებით $15 მლრდ-ად შეისყიდა.

Mobileye პროგრამული უზრუნველყოფისა და ჩიპების წარმოებაში სპეციალიზდება. მისი პროდუქცია ავტომობილის მართვის დასახმარებელ მოწინავე სისტემებში (ავტონომიურ რეჟიმში გადაადგილება, გაფრთხილება მოძრაობის ზოლიდან გასვლის შესახებ და ა.შ.) გამოიყენება. 

გასულ წელს ფირმის შემოსავალი $1,4 მლრდ-ს ითვლიდა, რაც 2020 წლის მაჩვენებელს 40%-ით აღემატება. მაშინ საოპერაციო მოგებამ $460 მლნ შეადგინა. 

7 მარტი, 2022

1. აშშ-ს საფონდო ბირჟებმა კვირა ვარდნით დაასრულა

2. გასული სავაჭრო დღის მთავარი აქცენტები

3. ბენზინის გაძვირების ტენდენცია

4. კვირის კალეიდოსკოპი

აშშ-ს საფონდო ბირჟებმა კვირა ვარდნით დაასრულა

აშშ-ის საფონდო ბაზარმა კვირა შედარებით დაბალ დონეზე დაასრულა: რუსეთმა უკრაინის ფრონტზე ახალი სამხედრო ოპერაციები განახორციელა და ევროპაში მდებარე უდიდეს ზაპოროჟიეს ატომურ ელექტროსადგურზე დროებით კონტროლი დააწესა. აშშ-ის სამივე მთავარმა ინდექსმა გასულ კვირაში პოზიციები დაკარგა. მათ შორის, Dow უკვე ზედიზედ მეოთხე კვირაა, რაც კლებულობს. ვარდნას ხელი ვერც თებერვლის შრომის ბაზრის მონაცემებმა შეუშალა, რომელმაც ივლისის შემდეგ დასაქმების თვიური ზრდის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი გამოავლინა.

ინვესტორებმა აქცენტი კვლავ სტაბილურ უსაფრთხოებაზე გააკეთეს და ისეთ აქტივებს მიეტანნენ, როგორებიცაა ობლიგაციები, ლითონები და ვალუტები. წამლის მწარმოებლების: Amgen-ის (AMGN), Johnson & Johnson-ისა (JNJ) და Merck-ის (MRK) აქციები, ისევე როგორც საცალო მოვაჭრეებისა (Walmart (WMT), Walgreens Boots Alliance (WBA)), გაიზარდა. მოიმატა CSX-ისა (CSX) და სხვა რკინიგზის ფირმათა აქციებმაც. უფრო სარისკოდ მიჩნეულმა ტექნოლოგიურმა სექტორმა დანაკარგები იწვნია: FAAMG-ის ყველა კომპანიის აქციები დაეცა.

10-წლიანი სახაზინო ობლიგაციების შემოსავლიანობა 12 საბაზისო პუნქტით (BPS) შემცირდა და 1,72%-ს გაუტოლდა. ეს JPMorgan Chase-ის (JPM), American Express-ისა (AXP) და საფინანსო სექტორში წარმოდგენილი სხვა ფირმების ზარალით აისახა. დოლარი იაპონური იენის მიმართ გაუფასურდა.

ოქროსა და ვერცხლის ფიუჩერსები გამყარდა. 1 უნცია პალადიუმის ფასი $3000-ის ნიშნულს მიუახლოვდა, ვინაიდან რუსეთის მხრიდან მიწოდების შეფერხების შიში ძლიერდება. ხორბლის ფიუჩერსებმა ფასის ზედა ლიმიტი ზედიზედ მეოთხე სესიაზე გადალახეს და პარასკევს ისტორიულ მაქსიმუმს მიაღწიეს. 

ნავთობის ფასი $115-ის ნიშნულს გადასცდა და 2008 წლის შემდეგ ყველაზე მაღალ დონეს მიაღწია (იხ. ქვემოთ). ენერგეტიკული სექტორის აქციები გაიზარდა, Occidental Petroleum-ს (OXY) კი საერთოდ S&P 500-ის კომპანიებს შორის ყველაზე წარმატებული დღე ჰქონდა. სამაგიეროდ, დანაკარგები ნახეს ისეთმა ფირმებმა, რომლებიც საწვავის დიდი მომხმარებლები არიან, მათ შორის, ავიაკომპანიებმა და საკრუიზო ხაზებმა.

გასული სავაჭრო დღის მთავარი აქცენტები

Sony და Honda ელექტრომანქანების წარმოების სფეროში ერთიანდებიან - ორი კომპანია იმედოვნებს, რომ მათ მიერ ერთობლივად დამზადებული ელექტრომობილების გაყიდვა 2025 წლისთვის დაიწყება.
Rivian-მა 1 მარტამდე შეკვეთილი ელექტრომანქანების 20%-იან ფასნამატზე უარი თქვა მას შემდეგ, რაც მომხმარებლები ამ გადაწყვეტილებას უკმაყოფილო პროტესტით გამოეხმაურნენ. წინასწარი შეკვეთები 1 მარტიდან ახალ ღირებულებას აღარ ექვემდებარება და იმ კლიენტებს, რომლებმაც ჯავშნები გააუქმეს, შეუძლიათ ისინი თავდაპირველ ფასად აღადგინონ. 
Gap (GPS) აქციები მას შემდეგ მატულობს, რაც საცალო ვაჭრობის კომპანიამ სოლიდური კვარტლური შემოსავლებისა და მოგების ციფრები გამოაქვეყნა. მისი წმინდა ზარალი მოსალოდნელზე ნაკლები აღმოჩნდა, მომდევნო კვარტლის პერსპექტივები კი გაიზარდა. გაყიდვების უმეტესი წილი მისი Athleta-ს ტანსაცმლის განყოფილებაზე მოდის, რომელიც საცალო ვაჭრობაში გამორჩეულ ბრენდს წარმოადგენს.
Shake Shack ახალგაზრდა მომხმარებლების მოზიდვის მიზნით ,,ბიტკოინის პრიზის’’ პროგრამას ტესტავს. ბურგერების ქსელი პრიზს იმ კლიენტებისთვის დააწესებს, რომლებიც ე.წ. ,,Cash App’’-ს, Block-ის ციფრულ საფულეს, გამოიყენებენ. 

ბენზინის გაძვირების ტენდენცია

ამერიკელი მომხმარებლისთვის ბენზინგასამართი სადგურით სარგებლობის საფასურმა წინა კვირაში მოიმატა: უკრაინაში რუსეთის მიერ წამოწყებულმა ომმა ნავთობის ფიუჩერსების ღირებულება ბოლო 14 წლის მაქსიმუმამდე ასწია. 

მოგზაურობის საინფორმაციო საიტი AAA იტყობინება, რომ ერთი გალონი რეგულარული ბენზინის ეროვნული საშუალო მაჩვენებელი 11 ცენტით გაიზარდა და $3,83-ს გაუტოლდა, მთლიანი კვირის ფასნამატმა კი $0,26 შეადგინა. შარშან ამ დროს 1 გალონი $2,74 ღირდა. 

დღეს კალიფორნიაში ფასებმა გალონზე 5 დოლარს გადააჭარბა, რაც ქვეყნის მასშტაბით ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია. გაზის ღირებულება 4 დოლარს აღემატება კიდევ 8 სხვა შტატში.

AAA-მ აღნიშნა, რომ ბენზინის ფასი, როგორც წესი, ნედლი ნავთობის გაძვირებასთან ერთად მატულობს. იგი აღნიშნავს, რომ რუსეთი მსოფლიოში ნედლი ნავთობის და სიდიდით მე-3 მწარმოებელი და უმსხვილესი ექსპორტიორია. შესაბამისად, თუ რუსეთის წინააღმდეგ ახალი სანქციები დაწესდება, ან აშშ და სხვა ქვეყნები რუსული ნავთობის იმპორტზე უარს იტყვიან, ბენზინი კიდევ უფრო გაძვირდება. სხვადასხვა ცნობით, თეთრი სახლი ამჟამად ამ აკრძალვების შესაძლო ვარიანტებს განიხილავს.

ნავთობის ფიუჩერსები ბოლო სესიაზე 7%-ით გაიზარდა და $115-იან (1 ბარელი) ნიშნულს ასცდა. ამდენივეთი მოიმატა ბენზინის ფიუჩერსებმაც. ასეთი მაღალი 2008 წლის შემდეგ არცერთი ყოფილა.

კვირის კალეიდოსკოპი

ამ კვირაში ნათელი გახდება, განაგრძო თუ არა სამომხმარებლო ინფლაციამ ზრდა აშშ-ში გასულ თვეში. გარდა ამისა, აშშ-ს შრომის დეპარტამენტი ახალი სამუშაო ადგილების შექმნისა და შრომის ბაზრის ბრუნვის (JOLTS) მონაცემებს გამოაქვეყნებს. იგი ვაკანსიებისა და სამსახურიდან წამოსული თანაშრომლების რიცხვთა შეფარდებას ადგენს. დეკემბერში პირველი მათგანი მე-3 ყველაზე მაღალ მაჩვენებლამდეგაიზარდა, მეორე კი ნოემბერში ისტორიული მაქსიმუმიდან შემცირდა. მაშინ რესტორნებმა და სხვა სერვისთა ბიზნესებმა  ახალი თანამშრომლები დიდი რაოდენობით აიყვანეს, ვინაიდან პანდემიური შეზღუდვები შემსუბუქდა.  

ხუთშაბათს შრომის სტატისტიკის ბიუროს სამომხმარებლო ფასების ინდექსის (CPI) განახლებულ მონაცემებს გამოაქვეყნებს. ანალიტიკოსები ელიან, რომ მაჩვენებელი 1 წელიწადში 7,9%-ით უნდა გაიზარდოს. იანვარში ამ მხრივ ბოლო 40 წლის მაქსიმუმი დაფიქსირდა - CPI-მ თვეში 0,6%-ით, წელიწადში კი 7,5%-ით იმატა.

მიჩიგანის უნივერსიტეტი პარასკევს მარტის თვეში არსებულ სამომხმარებლო განწყობის სურათს წარმოადგენს. იგი ჯერჯერობით ათწლეულის მინიმუმზეა - თებერვალში მაჩვენებელმა ინფლაციისგან გამოწვეული მზარდი შეშფოთების გამო ვარდნა განაგრძო, მთავრობის ეკონომიკური პოლიტიკისადმი ნდობა კი დაქვეითდა. უნდა აღინიშნოს, რომ ბოლო ათწლეულის ფარგლებში ეკონომიკისთვის ამჟამად ყველაზე პესიმისტური გრძელვადიანი პროგნოზები კეთდება.

4 მარტი, 2022

1. აშშ-ს საფონდო ინდექსების ვარდნა გრძელდება

2. გასული სავაჭრო დღის მთავარი აქცენტები

3. უნიონიზაცია Tesla-ში

4. ხორბლის ფასი ისტორიულ მაქსიმუმს აღწევს

აშშ-ს საფონდო ინდექსების ვარდნა გრძელდება

აშშ-ის სამივე დიდმა ინდექსმა ბოლო სესიაზე დანაკარგები ნახა, ვინაიდან უკრაინა-რუსეთის ომი და რიგი ქვეყნების მიერ რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციები საფონდო ბაზარზე შედეგს კვლავინდებურად იღებს.

ფედერალური სარეზერვო ბანკის თავმჯდომარე ჯერომ პაუელმა სენატის კომიტეტს განუცხადა, რომ კონფლიქტი ბაზარზე შექმნილ გაურკვევლობას აღრმავებს და როგორც ინფლაციის, ისე ეკონომიკური ზრდის შეფერხების წინაპირობად სჩანს.

ინვესტორებმა ფული სარისკო აქციებიდან გამოიტანეს და შედარებით უსაფრთხო აქტივებს მიაშურეს. Walmart-ის (WMT), Caterpillar-ის (CAT) და Amgen-ის (AMGN) აქციები, შესაბამისად, გაიზარდა. 

ცუდი დღე გამოდგა ტექნოლოგიური სექტორისთვის: FAAMG-ის ყველა აქცია შემცირდა, Amazon-მა (AMZN) და Meta Platforms-მა (FB) კი 2%-იანი ზარალი ნახეს. Tesla-ს (TSLA) დანაკარგმა 4%-ს გადააჭარბა. Snowflake-ის (SNOW) და Okta-ს (OKTA) აქციები მათი არადამაკმაყოფილებელი კვარტლური ანგარიშების გამოქვეყნების შემდეგ დაეცა.

საფინანსო სექტორის აქციები 10-წლიანი სახაზინო ობლიგაციების შემოსავლიანობასთან ერთად შემცირდა. Boeing-ის (BA) აქციები ,,ჩაიძირა’’, რადგან თვითმფრინავების მწარმოებლის ბიზნესი რუსულ კომპანიებთან სანქციებით მოქმედებს.

ნავთობის ფიუჩერსების ნიშნული სესიის დასაწყისში 116 დოლარს ასცდა, თუმცა შემდეგ ბოლო ოთხი დღის განმავლობაში პირველად დაიკლო. ამასობაში, ხორბლის ფასებმა აწევა განაგრძო, ლიმიტი ზედიზედ მესამე დღეს გადალახა და ახალ ისტორიულ მაქსიმუმს მიაღწია (იხ. ქვემოთ). 

გასული სავაჭრო დღის მთავარი აქცენტები

Amazon თავისი 68-ვე ფიზიკურად არსებული წიგნის მაღაზიის დახურვას გეგმავს. გარდა ამისა, იგი აშშ-სა და დიდ ბრიტანეთში ე.წ. ,,pop-up’’ და ,,4-ვარსკვლავიანი’’ მაღაზიების დაკეტვასაც აპირებს, რაც ფიზიკურ საცალო ვაჭრობაში ყველაზე ხანგრძლივ ექსპერიმენტებს დაასრულებს. Amazon-მა განაცხადა, რომ იგი ამ მაღაზიების თანამშრომლებისთვის კომპანიაში ახალი როლების იდენტიფიცირებაზე მუშაობს. 
აშშ-ს ზოგიერთმა შტატმა ბავშვებზე TikTok-ის უარყოფითი გავლენის შესახებ გამოძიება დაიწყო - რვა გენერალური პროკურორისგან შემდგარი ორპარტიული ჯგუფი Meta Platforms-ის ,,ინსტაგრამის’’ ბიზნესზე აღძრულ ადრინდელ საქმეს (იგი ახალგაზრდა მომხმარებლებისთვის მიყენებულ პოტენციურ ზიანს განიხილავს) აფართოებს.
Peloton-ის (PTON) დამფუძნებელმა და ყოფილმა აღმასრულებელმა დირექტორმა ჯონ ფოლიმ MSD Partners-ს  $50 მლნ-ის აქცია მიჰყიდა. ამ უკანასკნელს ლობირებას Dell Technologies-ის ხელმძღვანელი მაიკლ დელი უწევს. მიუხედავად აქციების გაყიდვისა, ფოლი Peloton-ზე ეფექტურ კონტროლს შეინარჩუნებს. 
Apple-ის განცხადებით, ყოველწლიურ საგაზაფხულო პროდუქციის გამოფენას იგი 8 მარტს უმასპინძლებს. სავარაუდოდ, Apple თავისი პოპულარული iPhone-ის იაფ ვერსიას 5G-ის თანხლებით გამოუშვებს. გარდა ამისა, სპეციალისტები iPad Air-ის ახალ მაღალი კლასის Mac Mini-ს მოდელის ხილვას ელიან. 

უნიონიზაცია Tesla-ში

Tesla-ს აღმასრულებელი დირექტორი ილონ მასკმა ,,ტვიტის’’ საშუალებით განაცხადა, რომ გაერთიანებულ ავტომუშაკთა კავშირის (UAW) მიერ პროფკავშირის შექმნის შესახებ კენჭისყრის ჩატარებას მიესალმება. უნიონიზაციის პროცესი ქ. ფრემონტის (კალიფორნია) ქარხანაში უნდა შედგეს. ,,Tesla ამას არაფრით შეუშლის ხელს’’, - ამბობს მასკი. მანვე დასძინა, რომ სან-ფრანცისკოს ყურის რაიონში, სადაც ქარხანა მდებარეობს, რეალურ გამოწვევას უმუშევრობის უარყოფითი მაჩვენებელი წარმოადგენს. ,,თუ ჩვენ კარგად არ ვექცევით და შრომას სათანადოდ არ ვუნაზღაურებთ ჩვენს (მაგარ) ხალხს, მათ მრავალი სხვა შეთავაზება ექნებათ და შეუძლიათ, უბრალოდ წავიდნენ!’’, განაცხადა პლანეტის უმდიდრესმა ადამიანმა. მოგვიანებით მან ხაზი გაუსვა, რომ Tesla-ს მუშების კომპენსაცია ამ ინდუსტრიაში ყველაზე დიდია. 

UAW Tesla-ს მუშათა ორგანიზებას ჯერ კიდევ იმ დროიდან ცდილობდა, რაც ფრემონტის ქარხანა ექსპლუატაციაში შევიდა, მასკი კი მუდმივად დამთმობ ნაბიჯებს დგამდა. შრომითი ურთიერთობის ეროვნულმა საბჭომ (NLRB) 2017 წელს დადგენილება მიიღო, რომლის მიხედვით კომპანია თანამშრომლებს პროფკავშირის წევრობაზე უარის თქმის მიზნით აშინებდა. გარდა ამისა, საბჭომ Tesla-ს მოსთხოვა, 2018 წლის ,,ტვიტი’’ წაეშალა, რომელიც უნიონიზაციის მომხრეებს კომპანიის მიერ გადახდილი საფონდო ოფციონების განკარგვის უფლებას ართმევდა. Tesla ამ გადაწყვეტილებას ჯერჯერობით ასაჩივრებს.

მასკი კომპანიის არაპროფკავშირული სტატუსის გამო ბრძოლაში აშშ-ს პრეზიდენტთანაც კი ჩაება -  მან გასულ წელს დაიჩივლა, რომ ჯოზეფ ბაიდენმა თეთრ სახლში ელექტრომანქანათა წარმოების შესახებ გამართულ СEO-ების სამიტზე იგი არ მიიწვია. მასკმა პრეზიდენტი ამ კვირაშიც გააკრიტიკა იმის გამო, რომ მან თავის მიმართვაში General Motors-ისა და Ford-ის ძალისხმევას ხაზი გაუსვა, Tesla კი არ უხსენებია.

ხორბლის ფასი ისტორიულ მაქსიმუმს აღწევს

ხორბლის ღირებულება ბოლო 14 წლის რეკორდულ ნიშნულს აღწევს - მან ჩიკაგოს სავაჭრო ბორდის (CBOT) სესიაზე 3 მარტს ლიმიტს კიდევ ერთხელ მიაღწია და დაადასტურა, რა სისწრაფით შეიძლება ფასები ამ პერიოდში დღიდან დღემდე შეიცვალოს. ამჟამად 1 ბუშელი ხორბლის ფიუჩერსი $10,59-ად იყიდება, რაც 8%-იან ფასნამატზე მიუთითებს - ეს 2008 წლის შემდეგ დაფიქსირებული ყველაზე დიდი რიცხვია.

რუსეთ-უკრაინის ომმა ხორბლის დეფიციტის შიში გამოიწვია. Bank of America-ს მონაცემებით, რუსეთი მსოფლიოში ხორბლის უმსხვილეს ექსპორტიორებს შორის პირველ, უკრაინა კი მე-4 ადგილს იკავებს. მთლიანი სავაჭრო მოცულობის (207 მლნ ტონა) 17% რუსეთზე მოდის, უკრაინის წილი 12%-ს შეადგენს.

აშშ-ს სოფლის მეურნეობის დეპარტამენტის ცნობით, რუსეთის არმიის შემოჭრამდე უკრაინა ხორბლის ექსპორტისთვის რეკორდულ წელიწადში იმყოფებოდა. ამის შემდეგ კონფლიქტის ესკალაციის საფრთხემ უკრაინის პორტებში ტვირთბრუნვის შეფერხება გამოიწვია, რაც საექსპორტო ბაზრის ჩავარდნითაც აისახა. 

ხორბლის გაძვირება, სავარაუდოდ, აშშ-ში სამომხმარებლო პროდუქტების (პური, ბურღულეული) ფასებს ასწევს. აშშ-ს შრომის სტატისტიკის ბიუროს მიხედვით, გასულ წელს მარცვლეულის პროდუქტთა ღირებულება უკვე 6,8%-ით იყო გაზრდილი.